Door: Sylvia Mesesi
Op het eerste gezicht lijkt dit verdrag een eervolle poging om vrouwen en meisjes te beschermen tegen geweld. Maar bij nadere beschouwing blijkt het een Trojaans paard te zijn, vol bepalingen die de soevereiniteit van Afrikaanse landen bedreigen en de diepgewortelde culturele en religieuze waarden ondermijnen die de basis vormen van Afrikaanse gezinnen.
Belangrijkste kwesties binnen de CEVAWG
Het verdrag roept een aantal grote zorgen op, met name wat betreft de manier waarop fundamentele concepten opnieuw worden gedefinieerd, de interpretatiebevoegdheid wordt verlegd naar externe instanties en er ruimte ontstaat voor gevaarlijke herinterpretaties van mensenrechten.
De herdefinitie van het gezin
Het verdrag faalt in het handhaven van de traditionele en biologische realiteit van het gezin als fundamentele eenheid van de samenleving. Terwijl de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) het gezin erkent als de natuurlijke en fundamentele groepseenheid die beschermd moet worden, laat dit verdrag de definitie opzettelijk open. Door het gezin niet te definiëren als geworteld in de biologische complementariteit van man en vrouw, creëert het ruimte voor de herdefiniëring van gezinsstructuren op manieren die in tegenspraak zijn met Afrikaanse culturele en religieuze waarden. Bovendien verplicht het staten om zogenaamde "mensenrechtenverdedigers" te beschermen en te versterken, van wie velen actief hebben gewerkt tegen pro-gezinsbeleid.
Een brede en onwetenschappelijke definitie van gender
Artikel 1(g) en (h) van het verdrag introduceren een brede, ongedefinieerde en niet-wetenschappelijke definitie van gender. Dit opent de deur voor ideologische interpretaties, waaronder genderfluïditeit en transgenderideologie, die niet geworteld zijn in objectieve wetenschap of Afrikaanse culturele realiteiten. Door het biologische onderscheid tussen man en vrouw niet te erkennen, pusht het verdrag een agenda die al heeft geleid tot aanzienlijke juridische en sociale conflicten in westerse landen.
Ongedefinieerde en gepolitiseerde mensenrechten
De conventie legt veel nadruk op “mensenrechten” (Artikel 6), maar definieert niet wat deze mensenrechten zijn. Dit creëert een gevaarlijk gat waardoor vage, ongedefinieerde en controversiële rechten, waaronder gefabriceerde rechten met betrekking tot seksuele geaardheid, genderidentiteit (SOGI), abortus en uitgebreide seksuele voorlichting (CSE), aan Afrikaanse landen kunnen worden opgelegd. Zonder een duidelijke en overeengekomen definitie zou elke activistische rechtbank of organisatie de interpretatie van “mensenrechten” kunnen manipuleren om radicale ideologieën te pushen onder het mom van wettelijke verplichtingen.
Problematische interpretatiemechanismen
Een van de meest alarmerende aspecten van het verdrag is dat het de interpretatieverantwoordelijkheid in handen legt van de Afrikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens en Volkeren (ACHPR) (Artikel 14(3)). Deze ACHPR is eerder gebruikt om verdragen zoals het Maputo Protocol opnieuw te interpreteren om controversiële agenda's te bevorderen, waaronder de promotie van abortus en uitgebreide seksuele voorlichting. Door dit orgaan meer autoriteit te geven over CEVAWG, wordt ervoor gezorgd dat Afrikaanse landen weinig controle hebben over de manier waarop het verdrag wordt toegepast, waardoor externe druk het nationale beleid kan dicteren.
Wat gebeurde er in Addis Abeba?
Ondanks deze flagrante zorgen werd het verdrag goedgekeurd door de Uitvoerende Raad van de AU en vervolgens aangenomen door de staatshoofden. Het snelle goedkeuringsproces liet weinig ruimte voor kritische discussies over de implicaties ervan. Nu staat het verdrag open voor ratificatie, wat betekent dat Afrikaanse landen moeten beslissen of ze het in hun nationale juridische kaders willen opnemen.
Wat kan er gedaan worden?
Afrikaanse landen hebben nog steeds de kans om zich te verzetten tegen de gevaarlijke elementen van CEVAWG. Zo gaat u te werk:
1. Ratificatie afwijzen
Regeringen moeten weigeren het verdrag in zijn huidige vorm te ratificeren, omdat ze erkennen dat het de nationale soevereiniteit, culturele waarden en de integriteit van het gezin ondermijnt.
2. Sterke voorbehouden introduceren
Als de ratificatie doorgaat, moeten landen aandringen op ijzersterke voorbehouden die nationale wetten, tradities en religieuze waarden hoog houden. Deze voorbehouden moeten:
• Gezin duidelijk definiëren als gebaseerd op de biologische realiteit van man en vrouw.
• Vermelden dat gender alleen man en vrouw betekent, gebaseerd op biologisch geslacht.
• Ervoor zorgen dat geen bepalingen van het verdrag verplichtingen creëren met betrekking tot seksuele geaardheid, genderidentiteit, abortus of uitgebreide seksuele voorlichting.
• Verplichten dat de implementatie de nationale soevereiniteit, religieuze en culturele waarden en nationale wetten volledig respecteert.
Conclusie
De CEVAWG-conventie van de AU lijkt vrouwen en meisjes te beschermen, maar bevat verborgen gevaren die de culturele, religieuze en nationale fundamenten van Afrika bedreigen. Als Afrikaanse landen hun soevereiniteit willen beschermen en de waarden willen hooghouden die samenlevingen generaties lang bij elkaar hebben gehouden, moeten ze weigeren dit verdrag te ratificeren of op zijn minst sterke voorbehouden eisen die de integriteit van Afrikaanse gezinnen en nationale autonomie beschermen. De toekomst van het culturele en morele landschap van Afrika hangt ervan af.
Sylvia Mesesi is CCI Policy Officer Africa