Bron: Global News, WHO Persconferentie nadat Trump de Verenigde Staten de WHO heeft verlaten.
Door: Wilmer Hak
Met één Executive Order liet Trump de WHO voor de tweede maal op haar grondvesten schudden. Dit gebeurde niet alleen door de financiële gevolgen van het vertrek van de Verenigde Staten uit de WHO, maar ook door de ingrijpende geopolitieke gevolgen die dit besluit meebrachten. Het is dan ook niet vreemd dat de WHO alles op alles zet om haar werk te blijven voortzetten.
Bezuinigingen
De WHO begon daarom meteen met het doorvoeren van ingrijpende bezuinigingen. Nu ongeveer 15% van haar budget was weggevallen, werden bijvoorbeeld de meeste vergaderingen tussen personeelsleden overgeschakeld naar een hybride formaat. Daarnaast werd ook voorgesteld om de uitvoering van besluiten door de lidstaten van de WHO mogelijk uit te stellen. Besluiten kunnen daarmee dus wel aangenomen worden, maar de uitvoering en het effect van de besluiten zal uitgesteld worden.
Alhoewel sommige bezuinigen noodzakelijk zijn, zeker gezien het feit dat de WHO al eerder bekritiseerd is voor het meer uitgeven aan reizen dan aan het bestrijden van ziektes, slaat de WHO toch de plank deels mis wanneer het gaat om de gebieden waarop bezuinigd wordt.
Pandemieverdrag en IHR
Opvallend is namelijk dat weinig aandacht lijkt te worden besteed aan de grootst mogelijke kostenpost van de WHO: de pandemieagenda. Schattingen van de WHO, G20 High-Level Independent Panel en McKinsey & Co stellen namelijk dat de plannen van de WHO om ‘pandemieën’ te voorkomen in totaal tussen de $ 31,1 en 171 miljard zal kosten om de 5 jaar. Dit terwijl het WHO-budget van 2024-25 ‘slechts’ $ 6,83 miljard bedraagt.
Deze plannen tot het bestrijden van pandemieën komen met name tot uiting in de al aangenomen amendementen op de IHR (International Health Regulations) en het nog steeds heftig bediscussieerde Pandemieverdrag. Alhoewel het doel van deze documenten nobel is, namelijk het beschermen van landen tegen de verspreiding van ziekten, heeft CCI zich al vaker uitgesproken over de verstrekkende gevolgen van deze bindende besluiten.
Vaccinatiedwang, het promoten van abortus en eventuele bezuinigingen op het aanpakken van malaria of tuberculose zijn enkele van deze mogelijke verstrekkende gevolgen. De ‘One Health Approach’ waarbij één wereldstandaard wordt gezet voor mensen, dieren en planten, en de definitie van wanneer iets een pandemie is roept ook op tot zorgen. Het is dan ook cruciaal wat in mei, tijdens de jaarlijkse Wereldgezondheidsvergadering met het Pandemieverdrag staat te gebeuren.
Trump ondertekent één van de 89 Uitvoerende Bevelen
Verenigde Staten
Het zijn echter niet alleen dit Pandemieverdrag of de amendementen op de IHR die de Verenigde Staten ervan overtuigde om de WHO te verlaten. "Het Witte Huis heeft namelijk aangegeven, op basis van een rapport van het Huis van Afgevaardigden, dat de invloed van China, het falen van de COVID-19-aanpak en het weigeren om de organisatie te hervormen belangrijke redenen zijn voor hun standpunt. Het mogelijke misbruik van de WHO – en vooral haar particuliere donateurs – over wanneer iets een pandemie is lijkt dus minder te hebben meegespeeld.
Ook weg?
Alhoewel de Verenigde Staten in haar besluit om de WHO te verlaten werd gevolgd door Argentinië, lijkt niet iedereen overtuigd te zijn om ook te vertrekken. Israël, Italië, Hongarije hebben een mogelijk vertrek overwogen, al lijkt geen doorslaggevend besluit te zijn genomen. Andere landen, zoals de meeste landen binnen de Europese en Afrikaanse Unie, spraken hun onvoorwaardelijke steun uit voor de WHO.
CCI begrijpt de zorgen van de vertrekkende landen en de landen die een vertrek overwegen. De WHO heeft sinds de laatste 10 jaar duidelijk haar mandaat voorbijgestreefd. De adviserende rol is overgegaan in een politieke rol waarbij Seksuele en Reproductieve Gezondheidsrechten duidelijk de boventoon voeren.
Veranderen
Maar lost het verlaten van deze organisatie dit probleem werkelijk op? Uiteraard kan op landelijk niveau door het verlaten van de WHO veel veranderd worden, maar wordt hiermee de wereld geholpen? Wordt hiermee niet uit het oog verloren dat de WHO is opgericht om landen te helpen gevaarlijke ziekten aan te pakken? Het feit dat de WHO heeft bijgedragen om de gezondheidszorg in minder ontwikkelde landen te ondersteunen?
Juist nu zou de Verenigde Staten moeten opstaan binnen de WHO voor het leven, het gezin en de vrijheid! Alhoewel verlaten op de korte termijn het veiligst is, is veranderen op de lange termijn het waardevolst. Vele overbodige taken en beleidsgebieden binnen de WHO zouden hierdoor opgedoekt kunnen worden. Dan hoeft de WHO geen bedreiging meer te zijn voor het leven, het gezin en de vrijheid wereldwijd, maar kan ze een waardevolle bijdrage leveren aan het ontwikkelen van de gezondheidszorg in ieder land.
Wilmer Hak is CCI Policy Officer Geneva